ชวนทำความรู้จักกับ "รูปทรงหัวใจ" ที่ไม่ได้เหมือนหัวใจของเราจริงๆ หากก็นิยมใช้เป็นสัญลักษณ์แทนความรักกันไปทั่วโลก

หลังจากยุคสมัยก้าวหน้าไปไกล หลายคนจึงได้ทราบว่า แท้จริงแล้วหัวใจของมนุษย์เราไม่เหมือนกับหัวใจที่เห็นชินตา ในฐานะสัญลักษณ์ของความรัก รูปทรงคล้ายหยดน้ำหัวกลับปลายแหลม มีรอยบะตรงกลางของส่วนโค้ง ที่ก่อนหน้านั้นหลงคิดไปว่าเป็นรูปทรงก้อนเนื้อหัวใจคนเราจริงๆ กลับไม่ใช่ เมื่อรูปทรงหัวใจคนเราไม่ได้เป็นอย่างนั้น คำถามต่อมาในความคิดทุกคนก็คือ รูปทรงหัวใจที่นิยมใช้แพร่หลายในปัจจุบันมีความเป็นมาจากอะไรกันนะ?

รูปทรงหัวใจที่คุ้นเคยมีที่มาที่ไปอย่างไรไม่แน่ชัด แต่เท่าที่ค้นข้อมูลพบเป็นภาษาไทย ส่วนใหญ่มักกล่าวถึงสองทฤษฎี ซึ่งเห็นตรงกันว่าจุดเริ่มต้นของรูปทรงหัวใจมาจากพืช เพียงแต่ทฤษฎีหนึ่งให้น้ำหนักไปทาง ใบไอวี่ และอีกทฤษฎีโน้มเอียงไปทาง เมล็ดซิลเฟียม ด้วยเหตุผลว่าพืชสองชนิดนี้ "ใบ" และ "เมล็ด" มีลักษณะคล้ายรูปทรงหัวใจในปัจจุบันมากเหลือเกิน

ทฤษฎี 'ใบไอวี่': สัญลักษณ์แห่งความรักและผูกพัน

ช่วงสามพันปีก่อนคริสตกาล หินฝังหลุมศพของผู้วายชนม์นิยมจารึกเป็นรูปทรงใบไอวี่ เพื่อบอกถึงความรักนิรันดร์ที่มีต่อผู้ล่วงลับ จึงเชื่อกันว่า อาจเพราะ "ใบไอวี่" เป็นใบที่มีสีเขียวชะอุ่มตลอดปี แม้วันเวลาจะเปลี่ยนไปอย่างไร ใบพืชแวดล้อมจะกลายไปแล้วกี่สี แต่ใบไอวี่ก็ยังคงเขียวสดอยู่เสมอ แสดงถึงความเป็นอมตะไม่เปลี่ยนแปลง

ประกอบกับพืชชนิดนี้เป็นไม้เถาว์มักพันเลื้อยไปเกาะสิ่งนั้นสิ่งนี้ คนจึงมองว่าเมื่อมันไปเกาะเกี่ยวสิ่งไหนก็จะผูกพันกับสิ่งนั้น จนกลายเป็นสัญลักษณ์ของ ความรัก ความผูกพันธ์ ความไม่เสื่อมคลาย หลังจากนั้นชาวคริสเตียนก็นำความเชื่อนี้ไปสลักบนหินฝังหลุมศพในลักษณะเถาว์ไอวี่ หรือรูปทรงใบไอวี่ ต่อๆ กันมา เพื่อสื่อถึงความรักที่จะไม่มีวันหมดไปของคนที่ยังอยู่

ทฤษฎี 'เมล็ดซิลเฟียม': สมุนไพรสารพัดประโยชน์ที่สาบสูญ

ในอีกแง่หนึ่ง ราวหกร้อยปีก่อนคริสตกาล ในเมืองไซรีนี ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของลิเบียในปัจจุบัน พืชชนิดหนึ่งชื่อว่า ซิลเฟียม มีเมล็ดคล้ายรูปหัวใจ เป็นสมุนไพรมูลค่าสูง พืชเศรษฐกิจของเมือง เชื่อว่าสามารถรักษาโรคได้ครอบจักรวาล ก่อนจะนำมาทำเป็นน้ำผลไม้ใช้ประกอบอาหาร หรือวัตถุดิบทำน้ำหอม ที่สำคัญมีคุณสมบัติช่วยคุมกำเนิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ด้วยความมั่งคั่งของซิลเฟียมในยุคนั้นจึงชวนให้พิจารณาว่าอาจเป็นที่มารูปทรงบนเหรียญของเมือง และการเกี่ยวข้องเรื่องเพศ เชื่อมโยงกับความสัมพันธ์โรแมนติกจึงทำให้พืชชนิดนี้กลายเป็นสัญลักษณ์ของ "ความรัก" ในที่สุด

อย่างไรก็ดี นอกจากสองทฤษฎีข้างต้นแล้วก็ยังมีอีกหลายทฤษฎี หลายแนวคิดที่มีคนสันนิษฐานกันว่าเป็นจุดเริ่มต้นของรูปทรงหัวใจที่เห็นทั่วไปในปัจจุบัน แต่การจะหาข้อเท็จจริงความเป็นมาเป็นไปก็อาจต้องค้นคว้าเชิงลึกด้วยหลักฐานทางประวัติศาสตร์หลายๆ ด้าน ทั้งในและนอกประเทศ ซึ่งสื่อต่างประเทศบางแห่งก็คล้ายให้ความสำคัญกับทฤษฎี 'เมล็ดซิลเฟียม' มากกว่า ถึงแม้พืชชนิดนี้จะสูญพันธุ์ไปแล้วก็ตามที แต่ก็อาจมีบันทึกหรือภาพถ่ายตัวอย่างไว้บ้าง

แล้วเพื่อนๆ ทุกคนล่ะคะคิดเห็นอย่างไร เคยเห็นทฤษฎีเดียวกันหรือนอกเหนือจากนี้บ้างไหมเอ่ย? แชร์กันได้นะคะ!

แหล่งอ้างอิง

• spring news, (2565), ทำไม สัญลักษณ์หัวใจ ถึงมีรูปร่างไม่เหมือนอวัยวะหัวใจของจริง https://www.youtube.com/watch?v=FBkbha3LBJQ
• sanook.com, (2566), เฉลยแล้ว! ทำไมต้องสื่อรักด้วยสัญลักษณ์หัวใจ https://www.sanook.com/campus/1414247
• ภาพใบไอวี่ เครดิตช่างภาพ: Nathan Queloz (บน Unsplash) https://unsplash.com/photos/AG7GTCnnEhc
• ภาพเหรียญเงินจากเมืองไซรีนี (Cyrene) ในช่วงศตวรรษที่ 6-5 ก่อนคริสตกาล ซึ่งเชื่อว่ามีต้นแบบจากเมล็ดซิลเฟียม ที่มา wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/Silphium